ETF بیت کوین یا صندوق قابل معامله BTC در بورس، در واقع نوعی سهام است که اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند آن را معامله کنند. این صندوق به سرمایه‌گذاران امکان آن را می‌دهد تا بدون نیاز به خرید مستقیم بیت کوین، در سود نوسانات قیمت این ارز دیجیتال سهیم باشند. در ادامه این مقاله از زرین بیت به بررسی جامع ETF بیت کوین، نحوه عملکرد آن و انواع مختلف این صندوق‌ها در بورس می‌پردازیم.
ETF بیت کوین چیست؟
ETF بیت کوین یا صندوق قابل معامله بیت کوین، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که قیمت بیت کوین را دنبال میکند. این صندوق‌ها در بازارهای مالی سنتی مانند بورس معامله می‌شوند و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به خرید مستقیم بیت کوین، از نوسانات قیمتی آن بهره‌مند شوند.
سرمایه‌گذاران به‌جای خرید و نگهداری بیت کوین، سهام این صندوق‌ها را خریداری می‌کنند. قیمت هر سهم ETF مستقیماً به قیمت بیت کوین وابسته است و به همین دلیل برای افرادی که می‌خواهند بدون درگیر شدن با کیف پول‌های دیجیتال و مسائل امنیتی، در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
ETF بیت کوین چگونه کار میکند؟
ETF بیت کوین با جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و خرید بیت کوین واقعی یا قراردادهای مرتبط با آن، یک سبد سرمایه‌گذاری ایجاد میکند. سپس این سبد به سهام تقسیم شده و در بورس معامله می‌شود.
برای مثال، اگر قیمت بیت کوین افزایش یابد، ارزش هر سهم ETF نیز بالا می‌رود. به همین ترتیب، اگر قیمت بیت کوین کاهش یابد، ارزش سهام ETF افت خواهد کرد. این فرآیند دقیقاً مشابه خرید و فروش سهام در بورس‌های سنتی است، با این تفاوت که دارایی پایه در اینجا بیت کوین است.
بیشتر بخوانید: هاوینگ بیت کوین چیست؟
تاریخچه ETF بیت کوین
ایده ایجاد ETF بیت کوین برای نخستین بار توسط برادران Winklevoss در سال ۲۰۱۳ مطرح شد. آن‌ها درخواست خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ارائه کردند؛ اما به دلیل نگرانی‌های مرتبط با شفافیت و امکان دستکاری بازار، این درخواست رد شد.
پس از چندین سال و درخواست‌های متعدد، در سال ۲۰۲۱ اولین ETF بیت کوین با نام ProShares Bitcoin ETF در بازار بورس آمریکا تایید شد. این رویداد نقطه عطفی برای بازار ارزهای دیجیتال بود و سرمایه‌گذاران نهادی به بازار بیت کوین دسترسی پیدا کردند.
تفاوت صندوق ETF با صندوق مشترک
صندوق‌های ETF برای سرمایه‌گذاران به دلیل نقدشوندگی بالا، معافیت‌های مالیاتی و کارمزد کمتر، گزینه جذاب‌تری نسبت به صندوق‌های مشترک هستند. سایر تفاوت‌های صندوق ETF با صندوق مشترک را در جدول زیر بر اساس معیارهای مختلف مشاهده می‌کنید:
| ETF (صندوق قابل معامله) | صندوق مشترک (Mutual Fund) | معیار مقایسه |
|---|---|---|
| در طول روز معامله می‌شود. | تنها در پایان روز معامله می‌شود. | معامله‌پذیری |
| قیمت در لحظه مشخص است. | قیمت در پایان روز مشخص می‌شود. | شفافیت قیمت |
| بسیار بالا | معمولاً کمتر از ETF | نقدشوندگی |
| اغلب معافیت مالیاتی بیشتر | معافیت مالیاتی کمتر | مالیات |
| معمولاً کمتر | معمولاً بیشتر | کارمزد مدیریت |
انواع صندوق ETF بیت کوین در بورس
صندوق‌های ETF بیت کوین انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را ارائه می‌دهند:
- ETF بیت کوین فیزیکی (Spot Bitcoin ETF): این نوع صندوق، بیت کوین واقعی خریداری کرده و آن را به نمایندگی از سرمایه‌گذاران نگهداری میکند. قیمت سهام این ETFها مستقیماً به قیمت لحظه‌ای بیت کوین وابسته است.
- ETF بیت کوین آتی (Bitcoin Futures ETF): در این نوع صندوق، سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی بیت کوین صورت می‌گیرد. در این حالت، قیمت ETF ممکن است با قیمت واقعی بیت کوین کمی تفاوت داشته باشد.
- ETF ترکیبی: برخی صندوق‌ها ترکیبی از بیت کوین واقعی و قراردادهای آتی را در سبد خود قرار می‌دهند تا ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد و بازدهی بالاتری کسب شود.
- ETF صنایع مرتبط با بلاک‌چین: برخی صندوق‌ها نه تنها بیت کوین، بلکه سهام شرکت‌های مرتبط با فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال را نیز در سبد سرمایه‌گذاری خود قرار می‌دهند.
بیشتر بخوانید: سگویت چیست؟
مزایای ETF بیت کوین
ETF بیت کوین به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد بدون نیاز به خرید مستقیم بیت کوین، در این بازار پر نوسان سرمایه‌گذاری کنند. در ادامه مهم‌ترین مزایای صندوق قابل معامله بیت کوین (ETF) را بررسی می‌کنیم:
- رسمیت و حمایت قانونی: ETF بیت کوین تحت نظارت نهادهای قانونی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) فعالیت میکند. این موضوع امنیت سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد و ریسک‌های حقوقی مرتبط با خرید مستقیم بیت کوین را کاهش می‌دهد.
- سهولت سرمایه‌گذاری: خرید ETF بیت کوین به سادگی خرید سهام در بازار بورس است. این ویژگی باعث می‌شود افرادی که با بازار ارزهای دیجیتال آشنا نیستند نیز بتوانند به‌راحتی در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
- امنیت بیشتر: برای سرمایه‌گذارانی که سرمایه کلانی دارند، ذخیره و نگهداری بیت کوین به‌صورت فیزیکی می‌تواند پیچیده و خطرناک باشد. با خرید ETF، این مسئولیت به شرکت مدیریت صندوق منتقل می‌شود.
- معافیت‌های مالیاتی: در برخی کشورها، ETFهای بیت کوین شامل معافیت یا تخفیف مالیاتی هستند که می‌تواند هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.
- متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری: صندوق‌های ETF اغلب علاوه بر بیت کوین، دارایی‌های متنوعی مانند سهام شرکت‌ها یا طلا را نیز در سبد خود دارند. این ویژگی به سرمایه‌گذاران کمک میکند که ریسک‌های سرمایه‌گذاری خود را بهتر مدیریت کنند.
- نقدشوندگی بالا: ETF بیت کوین به دلیل معامله در بازارهای بورس قانونی، نقدشوندگی بالایی دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌راحتی در زمان‌های مختلف آن را خریدوفروش کنند.
معایب ETF بیت کوین
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ETF بیت کوین، تهدید اصل تمرکززدایی در بیت کوین است. اگر شرکت‌های بزرگ مالک بخش بزرگی از ETF شوند، ممکن است بازار تحت کنترل این شرکت‌ها قرار گیرد و به تمرکزگرایی منجر شود. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاران در ETF بیت کوین، مالک مستقیم بیت کوین نیستند و نمی‌توانند آن را به کیف پول شخصی خود منتقل کنند. این موضوع ممکن است برای کسانی که بر حاکمیت کامل دارایی‌های دیجیتال تأکید دارند، نگران‌کننده باشد.
بیشتر بخوانید: ساتوشی چیست؟
انواع ETF بیت کوین
ETFهای بیت کوین در دو نوع اصلی اسپات و فیوچرز ارائه می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
- ETF اسپات (Spot Bitcoin ETF): این نوع ETF با بیت کوین واقعی پشتیبانی می‌شود. در واقع صندوق به‌طور مستقیم بیت کوین خریداری کرده و در خزانه خود نگهداری میکند. قیمت این ETF دقیقاً با قیمت لحظه‌ای بیت کوین مطابقت دارد. این نوع ETF بیت کوین برای سرمایه‌گذاران بلندمدت که به رشد پایدار بیت کوین اعتقاد دارند، مناسب است.
- ETF فیوچرز (Futures Bitcoin ETF): این ETF بر پایه قراردادهای آتی بیت کوین فعالیت میکند. به جای خرید واقعی بیت کوین، روی تغییرات قیمت در آینده شرط‌بندی می‌شود. به همین خاطر، انعطاف‌پذیری در مدیریت ریسک‌های قیمتی کوتاه‌مدت را باید از مزایای آن بدانیم. این نوع ETF هم برای معامله‌گران حرفه‌ای که به دنبال سود در نوسانات کوتاه‌مدت هستند، گزینه ایده‌آلی خواهد بود.
خرید بیت کوین یا سرمایه‌گذاری در ETF بیت کوین
انتخاب بین خرید مستقیم بیت کوین و سرمایه‌گذاری در ETF بیت کوین به اهداف سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد. اگر مالکیت مستقیم و کنترل کامل بر بیت کوین برایتان مهم است، خرید مستقیم گزینه بهتری است. این روش به شما امکان می‌دهد بیت کوین را در کیف پول شخصی خود نگهداری کنید. با این حال، نگهداری امن بیت کوین به دانش فنی و مسئولیت‌پذیری بالایی نیاز دارد.
از سوی دیگر، اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بدون درگیری‌های فنی و با حمایت نهادهای قانونی هستید، ETF بیت کوین می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. این صندوق‌ها امکان سرمایه‌گذاری امن‌تر و مدیریت حرفه‌ای را فراهم می‌کنند.
تأثیر ETF بر قیمت بیت کوین
ورود ETF بیت کوین به بازارهای مالی تاثیر مهمی بر قیمت این ارز دیجیتال دارد. با تأیید ETF اسپات توسط نهادهای قانونی، بیت کوین بیشتر مورد توجه سرمایه‌گذاران نهادی قرار گرفته است که می‌تواند باعث افزایش قیمت شود.
در کوتاه‌مدت، خبرهای مرتبط با تایید ETF معمولاً هیجاناتی در بازار ایجاد میکند و قیمت‌ها را بالا می‌برد. اما تأثیر واقعی در بلندمدت مشخص می‌شود؛ جایی که تقاضای پایدار از سوی سرمایه‌گذاران نهادی می‌تواند قیمت بیت کوین را به سطح‌های بی‌سابقه‌ای برساند.
جمع‌بندی
ETF بیت کوین ابزاری مالی است که با ساده‌سازی سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، به افراد و نهادهای مختلف امکان می‌دهد بدون دردسرهای فنی، از مزایای این بازار بهره‌مند شوند. در نهایت، تصمیم‌گیری بین خرید مستقیم بیت کوین و سرمایه‌گذاری در ETF بستگی به سطح دانش، هدف سرمایه‌گذاری و میزان تحمل ریسک شما دارد. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت و قانونی هستید، ETF گزینه مناسبی است؛ اما اگر مالکیت واقعی و کنترل بر دارایی‌های دیجیتال برایتان اهمیت دارد، خرید مستقیم بیت کوین بهتر خواهد بود.
سوالات متداول
خیر، سرمایه‌گذاران در ETF بیت کوین مالکیت مستقیم بیت کوین ندارند. آن‌ها مالک سهام صندوقی هستند که بیت کوین یا قراردادهای مرتبط با آن را در اختیار دارد.
ETF اسپات با بیت کوین واقعی پشتیبانی می‌شود و قیمت آن مطابق با قیمت لحظه‌ای بیت کوین تغییر میکند. ETF فیوچرز اما در واقع قراردادهای آتی بیت کوین را معامله میکند که بر اساس پیش‌بینی قیمت‌های آینده است و ممکن است تفاوت‌هایی با قیمت واقعی داشته باشد.
برای سرمایه‌گذاری در ETF بیت کوین باید یک حساب کارگزاری در بورس‌های سنتی مانند نیویورک یا نزدک باز کنید. پس از ثبت‌نام و شارژ حساب، می‌توانید سهام ETF بیت کوین را مانند هر سهم دیگری خرید و فروش کنید.
اولین ETF بیت کوین در سال ۲۰۲۱ توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) تأیید شد. این صندوق، یک ETF فیوچرز بود. ETFهای اسپات بیت کوین نیز در حال دریافت تأییدیه‌های قانونی هستند.
